Eerste Hulp op straat

Toen ik een jaar geleden in Dong Ha ariveerde had ik geen idée wat ik precies zou gaan doen. In Leiden had ik geleerd om projecten Community Based aan te pakken en vooral te onderzoeken waar de lokale bevolking behoefte aan heeft. Bottom up en niet te veel Top down waren veel genoemde kreten. Dat klinkt mooi en zou ideaal zijn maar de realiteit in Vietnam is net even anders. In Vietnam wordt alles van hogerhand bepaalt dus ik stond voor een enorm dilemma. Het duurde ook even voordat ik begreep dat ik als een tussenpersoon aan de slag kon. Met andere woorden het werd een sport om de hoge heren te overtuigen wat er nodig en gewenst is voor de lokale bevolking en dat vervolgens in de praktijk te brengen. Daar hadden mijn collega’s van het Medisch Comite al wat ervaring mee dus ik besloot eerst even de boel te observeren.

Op de medische school in Dong Ha had ik mazzel want de directeur stond open voor mijn ideeen en had vertrouwen in zijn personeel. In het ziekenhuis in Dong Ha is de zorg minimaal en het managment doet weinig om de situatie te verbeteren. De mensen in Dong Ha ergeren zich aan de slechte sevice van hun ziekenhuis en rijden liever 1,5 uur verder naar Hue op zoek naar betere gezondheidszorg. Het aantal brommer ongevallen is hoog en op een ambulance hoeft niemand te rekenen. De CT-scan is al 6 maanden stuk en het is maar de vraag of de juiste arts aanwezig is als je hem nodig hebt. Het ziekenhuis personeel op de Eerste Hulp en de Intensive Care heb ik kunnen trainen maar als niemand op straat in staat is eerste hulp te bieden en er is geen ambulance dan missen we toch een belangrijke schakel in het geheel. Het eerste uur na een ongeval is cruciaal voor de overlevingskansen van een slachtoffer en in Dong Ha liggen de kansen van een effectieve opvang in het Golden Hour in de handen van bereidwillige locals op straat.

Ik opperde dat we leken moesten gaan opleiden en eventueel konden beginnen met de verkeers politie of taxi chauffeurs en motorbike taxi’s die op elke hoek van de straat staan. Zij zijn degene die als eerst ter plaatse zijn en mensen door de lucht zien vliegen en oprapen om ze te vervoeren naar het ziekenhuis. Het leek een gek idee en ik ben in eerste instantie ook hartelijk uitgelachen. De coordinator van ons team een zeer gerespecteerde Vietnamese revalidatie arts is heer en meester in innovatieve projecten en zag er wel wat in. Zeven maanden later kreeg ik van hem het verzoek om vrijwilligers van het Rode Kruis een EHBO curses te geven. Er was ook een nieuwe speciale groep vrijwillgers aangemeld jawel twee enthousiaste groepen lokale motorbike taxi chauffeurs. Er wilde ook een enkele verkeerspolitie agent aanwezig zijn. Mannen in uniform zijn best gezellig zolang ze geen bonnen uitdelen en hun autoritaire gedrag een beetje indimmen voor de gelegenheid.

Geweldig nieuws dus en ik ging aan de slag om een training voor te bereiden met veel praktische vaardigheden. De do’s en dont’s na een ongeval, Safety First en complete ongeval scenario’s passeerde de revue. De stoere motorbike mannen waren weliswaar wat ruw met hun slachtoffers maar ze reanimeerde beter dan de gemiddelde verpleegkunde student. Verbanden werden alleen iets te strak aangelegd zodat de bloedingen wel zouden stoppen maar de ledenmaten het leven ook zouden verliezen. Hier en daar wat tips waren dus zeker welkom. Ik speelde zelf ook slachtoffer en mijn brommer werd het klas lokaal ingereden om het echt te laten lijken. Tijdens de training gebruikte we alles wat los en vast zat en op straat te vinden is. Doeken en kleding als verband en deuren en planken voor stabiel vervoer als er iemand in een pick up truck vervoerd moest worden. Ze begrepen dat er vooral niet aan de nek gesjord moest worden en dat het vrijhouden van de ademweg erg belangrijk is.

Zo schattig in de pauze van de cursus was er een stormloop op de verse cakejes en na de cursus miste ik de helft van de kleurijke tekst markers die waarschijnlijk uit puur enthousiasme in de tas verdwenen waren??? Uiteindelijk kreeg iedereen van het Rode Kruis een eigen EHBO tas en ik een speldje en een bos bloemen. De cursus was voor hen ook een uitje uit de dagelijkse armoedige sleur. Vanuit dat perspectief is het wel te begrijpen dat een roze stift leuk is voor je dochter. De meeste deelnemers kunnen niet lezen of schrijven en kregen voor het eerst in hun leven een certificaat en een handruk van een belangrijke directeur. ‘s Avonds konden ze zichzelf bewonderen op de lokale tv.
De krant heeft er ook een leuk verslag van gemaakt.

Alle beetjes helpen en Dong Ha heeft er weer wat hulpverleners bij. De leraren van de school die tijdens de cursus geobserveerd hebben gaan door met opleiden van meer vrijwilligers in de toekomst. Laatst kwam ik een chauffeur tegen op de markt die rennend op me af kwam voor een knuffel en om even aan de andere te laten zien dat hij mij heel goed kende. Veel Vietnamezen hebben in mijn ogen vaak iets kinderlijk liefs en ondeugend ook al zijn ze 55 +.

In Dong Ha zijn de mensen weinig gewend en dus ook met weinig tevreden. Ze zijn zo blij als een kind als er een verrassing is of een verjaardags feestje. De humor is ook een beetje ala onderbroeken lol en hoewel ik er best om kan lachen mis ik de echte humor uit Nederland. Een sinterklaas avondje op de Elzenhove, een weekendje weg met vriendinnen of een melige nachtdienst op de SEH zijn opeens goud waard. Om dit gemis een beetje te compenseren zal ik af en toe zelf wat moeten creeren. Doordat mijn collega weer eens een dubbele afspraak had gemaakt viel er een gaatje in mijn agenda dat ik leuk heb weten op te vullen met een lang weekend zon, zee en strand op Phu Coc Island. Is dat ook humor?

Liefs Laurence